Bảng tương tác có gây hại cho mắt không?

Hiện nay phụ huynh thường than phiền rằng bọn trẻ chơi ipad, điện thoại, xem tivi, sử dụng máy vi tính quá nhiều gây mỏi mắt. Vậy còn bảng tương tác thì sao? Việc sử dụng bảng tương tác đòi hỏi phải có máy chiếu đi kèm. Do vậy, nhiều phụ huynh quan tâm tới việc học sinh học liên tục qua máy chiếu có gây nhức mỏi hay ảnh hưởng tới thị lực không.

Câu trả lời ngắn gọn là việc sử dụng bảng tương tác không gây kích ứng mắt nếu được sử dụng đúng. Tuy nhiên để có câu trả lời chính xác và đầy đủ, chúng ta cần tìm hiểu về cách thức mà máy chiếu hiển thị hình ảnh khác với cách mà điện thoại, máy tính bảng, máy vi tính hay màn hình tivi hiển thị hình ảnh như thế nào.

Chiếu sáng trực tiếp và chiếu sáng phản xạ

Phần lớn các thiết bị công nghệ hiện đại đều dùng nguồn sáng trực tiếp (direct lighting) để hiển thị hình ảnh. Về cơ bản, công nghệ này sử dụng đèn chiếu từ phía sau màn hình chiếu thẳng đến mắt người xem. Chính việc bị nguồn sáng chiếu trực tiếp vào mắt như vậy dẫn đến việc nhức mỏi mắt khi sử dụng thiết bị công nghệ trong thời gian dài.

Máy chiếu, ngược lại, sử dụng ánh sáng phản xạ (reflective lighting) để hiển thị hình ảnh. Hiểu một cách đơn giản, ánh sáng phản xạ cũng giống như ánh sáng mặt trời chiếu vào các vật thể làm cho chúng sáng lên vậy. Ánh sáng phản xạ không làm nhức mỏi mắt như khi mắt phải nhìn vào nguồn sáng trực tiếp. Vì vậy mà học trên bảng tương tác sẽ không gây nhức mỏi mắt như xem tivi hay làm việc trên máy tính.


Sử dụng máy chiếu đúng cách

Tuy về lý thuyết, việc học qua máy chiếu không gây nhức mỏi mắt, nhưng nếu được sử dụng không đúng cách, máy chiếu cũng sẽ gây hại cho mắt của trẻ. Các thầy cô giáo và phụ huynh nên lưu ý những trường hợp sau để đảm bảo các con được học trong một môi trường an toàn và tích cực.


1. Nhìn trực tiếp vào bóng hình máy chiếu: Khi ánh sáng từ bóng hình máy chiếu được chiếu lên bảng, nó được tán xạ và giảm độ sáng đi rất nhiều nên không gây kích ứng tới mắt. Tuy nhiên cường độ ánh sáng trực tiếp từ bóng hình phát ra là rất lớn, nếu nhìn trực tiếp sẽ gây loá mắt, đặc biệt với loại máy chiếu siêu sáng. Tuy mắt có khả năng tự điều tiết rất tốt nên việc không may nhìn vào bóng hình máy chiếu trong thời gian ngắn sẽ không có tác hại gì, nhưng các thầy cô giáo cũng cần hướng dẫn học sinh hiểu và tránh không nhìn trực tiếp vào đèn chiếu.

2. Phòng học quá tối: Phòng học quá tối thường là hệ quả của việc sử dụng máy chiếu có đèn hình quá yếu, không đủ độ sáng, phải tắt đèn phòng học đi mới có thể nhìn được hình ảnh trình chiếu. Việc này làm mắt phải điều tiết nhiều hơn bình thường, cũng gây nên nhức mỏi mắt, về lâu dài sẽ làm giảm thị lực. Để tránh việc này, các thày cô giáo và phụ huynh nên kiến nghị trường sử dụng loại máy chiếu có độ sáng phù hợp với điều kiện ánh sáng phòng học.

3. Ngồi quá gần màn hình: Dù ánh sáng phát ra từ bảng tương tác hoặc màn chiếu không đáng kể, nhưng việc ngồi quá gần sẽ làm tăng ảnh hưởng của nó. Phần lớn các loại bảng tương tác hiện tại đều được thiết kế với kích thước lớn, vào khoảng 80 inch nên hoàn toàn phù hợp với môi trường sử dụng là phòng học. Với kích thước như vậy, các con không cần thiết phải ngồi gần mới có thể nhìn thấy nội dung được trình chiếu. Tuy nhiên, tôi cũng đã gặp nhiều trường hợp vì quá hứng thú với chiếc bảng tương tác mà các con có xu hướng kéo ghế lên ngồi gần bảng hơn. Các thày cô giáo nên lưu ý việc này và hướng dẫn các con giữ khoảng cách phù hợp trong các giờ học với bảng tương tác.

4. Sử dụng liên tục trong thời gian dài: Do khả năng tự điều tiết của mắt rất tốt nên với các tiết học kéo dài 30-45 phút thì việc sử dụng máy chiếu, bảng tương tác để giảng dạy sẽ không có ảnh hưởng gì tới mắt. Tuy nhiên, việc cho trẻ xem phim hoạt hình cả buổi chiều lại là một vấn đề khác. Khi đó mắt không có thời gian nghỉ giữa giờ như với lớp học bình thường, làm giảm thời gian tự điều tiết của mắt và có thể gây ra hiện tượng mỏi mắt nếu kéo dài.
Như vậy thì việc sử dụng bảng tương tác hay máy chiếu để giảng dạy, nếu được dùng đúng cách, sẽ hoàn toàn không gây kích ứng cho mắt và phụ huynh có thể hoàn toàn yên tâm. Tuy nhiên, các thầy cô và phụ huynh cũng cần lưu ý xem máy chiếu tại lớp học của các con đã được sử dụng đúng cách chưa để đảm bảo môi trường học tốt nhất cho các con.